'Startpijn', stijfheid, moeite met lopen ... artrose. Wat is artrose en hoe kan oefentherapie Cesar Mensendieck ondersteuning bieden bij deze aandoening.

Wat is artrose ?
Artrose of gewrichtsslijtage is een reumatische aandoening die het kraakbeen in de gewrichten langzaam aantast, onder andere in de gewrichten van de heup, knie, nek, onderrug en handen.

Hoe ontstaat artrose ?
Over het ontstaan van artrose is nog veel onduidelijk. Verschillende factoren kunnen een rol spelen: leeftijd, overbelasting van de gewrichten door overgewicht, zwaar lichamelijk werk, intensief sporten of juist te weinig bewegen. Bij artrose neemt de kwaliteit van het kraakbeen langzaam af. Het kraakbeen zit aan de uiteinden van de botten, zorgt voor smering van het gewricht en werkt als een stootkussen. Het vangt grote schokken in het gewricht op. Als het kraakbeen in kwaliteit afneemt moeten de botten dit werk zelf doen. Dit kan leiden tot verdikking en vervorming van de botuiteinden. Niet alleen de gewrichten, maar ook de spieren, pezen en banden rondom het gewricht kunnen door artrose verzwakken.

Klachten
Een achteruitgang in de kwaliteit van het kraakbeen hoeft niet meteen tot klachten te leiden, maar op den duur kan pijn het gevolg zijn. Deze pijn ontstaat meestal geleidelijk en treedt vooral 's ochtends op, tijdens bewegen en belasten van het gewricht of na een periode van rust. Bovendien ontstaat vaak stijfheid en nemen coördinatie en spierkracht af. Artrose in de heup of knie kan belemmeringen veroorzaken bij lopen, gaan zitten en traplopen. Mensen met ernstige artrose kunnen zich vaak moeilijk verplaatsen en zijn soms onvoldoende in staat zichzelf te verzorgen (bijvoorbeeld problemen met het aantrekken van schoenen).

Artrose en bewegen
Beweging stimuleert de voedselvoorziening van het kraakbeen en smering van het gewricht. Regelmatig bewegen voorkomt vaak verdere achteruitgang van het kraakbeen. In ieder geval versterkt het de spieren, pezen en banden romdom het aangetaste gewricht die daardoor de schokken beter kunnen opvangen. Goede activiteiten zijn wandelen, fietsen en bewegen in het water.

Oefentherapie Mensendieck
Oefeningen vanuit de methode Cesar Mensendieck helpen de artroseklachten te verminderen. Belangrijk is te leren hoe tijdens de activiteiten van alledag op een goede manier met de pijn en de stijfheid om te gaan. Hoe vind je een goed evenwicht tussen wat je doet (belasting) en wat het lichaam aankan (belastbaarheid). Het optimaal benutten van de eigen mogelijkheden tijdens de behandeling geeft ook op lange termijn positief effect.

Behandeling
Blijven bewegen en proberen gaandeweg steeds meer activiteiten op te bouwen, daar gaat het om. De oefentherapeut geeft stevige ondersteuning binnen de eigen grenzen. De behandeling is breed en bestaat uit oefeningen, voorlichting en advies: - wat is artrose en hoe kun je deze aandoening zelf beïnvloeden
- Informatie over de negatieve gevolgen van te weinig bewegen
- advies over de meest geschikte bewegingsvormen
- oefeningen om de beweeglijkheid van het aangetaste gewricht te vergroten
- oefeningen voor meer kracht en coördinatie van de spieren rondom het aangetaste gewricht
- leren je klachten zelf te verminderen door een goede manier van bewegen
- oefeningen die de conditie verbeteren
- ontspanningsoefeningen om de pijn beter te kunnen verdragen
- leren goed om te gaan met (loop)hulpmiddelen.


Operatie
Soms is een operatie nodig. Als de artrose een operatie onvermijdelijk maakt, kan de oefentherapeut steun geven bij de voorbereiding:
- het pijnlijke gewricht zo goed mogelijk leren gebruiken
- goed leren omgaan met (loop)hulpmiddelen
- informatie over de mogelijkheden en beperkingen in houding en beweging direct na de operatie.